Vind jij het lastig om te herkennen of jouw paard goed op gewicht is, of wellicht juist afgevallen is of aangekomen? Het is goed om regelmatig (minimaal 1x per maand) jouw paard te controleren qua gewicht. Niet alleen het gewicht zelf is hiervan een goede indicatie, maar juist het kijken en voelen van de Body Condition Score (BCS) van jouw paard geeft een goed beeld.
Net als mensen verschilt het ook per paard waar zij als eerste vet opslaan of verliezen. Het is daarom belangrijk om te herkennen waar deze plekken zitten bij jouw paard, zodat je tijdig kunt zien wanneer jouw paard aankomt of afvalt. De meest voorkomende plekken waar paarden vet opslaan is achter de schouders, of de ribben, op de hals en op de billen. In de afbeelding hiernaast/hieronder zie je duidelijk welke plekken je het beste kunt bekijken & voelen.
Of jouw paard goed op gewicht is, zegt veel over de voeding die hij krijgt. Ook zegt het veel over de gezondheid van jouw paard: vermagert jouw paard, dan kunnen gezondheidsproblemen zoals een worminfectie een achterliggende reden zijn. Maar is jouw paard juist te zwaar, dan is het risico op bijvoorbeeld hoefbevangenheid groter. Belangrijk om het gewicht van jouw paard dus goed in de gaten te houden!
Voor het beoordelen van de BCS zijn een aantal modellen ontwikkeld. De meest bekende is het Henneke Body Condition Score systeem, ontwikkeld aan de universiteit in Texas. Hierbij is een schaal opgesteld van 1-9, waarbij 1 het laagst (mager) en 9 het hoogst (obees) is. In de afbeelding hiernaast/hieronder zie je 9 paarden die volledig overeenkomen met de vermelde score. In de praktijk kan een paard echter ook op de hals bijvoorbeeld een 5 scoren maar op de ribben een 8. De score wordt berekend aan de hand van 6 plekken op het lijf:
- Nek: de nek is goed wanneer deze vloeiend in het lijf overgaat (score 5). Hoe meer vet je ziet, des te hoger de score en deze loopt op tot 9 waarbij je duidelijk vetophopingen ziet en de overgang van de nek niet meer te onderscheiden is van het lijf. Hoe schraler de nek hoe lager de score, waarbij je bij 1 geen vetweefsel meer ziet en de botstructuur zichtbaar is.
- Schoft: de schoft is lastig te beoordelen, belangrijk is dat de schoft mooi rond is en je geen vetlaag er boven op voelt (score 5). Hoe meer de schoft uitsteekt, hoe lager de score. Is er vetopslag bij of naast de schouder, dan loopt de score weer op tot en met 9.
- Achter de schouder: Het is belangrijk dat de schouder vloeiend overgaat in de rest van het lijf: evt. vetophopingen zie je hier vaak terug achter de schouder, in enkele gevallen is de schouder niet meer te zien door een laag vet (score 9). Steekt de schouder duidelijk uit, dan kom je op de laagste score.
- De ribben: 1 van de belangrijkste graadmeters op de lange termijn. Je wil de ribben liever niet zien, maar wel makkelijk kunnen voelen (score 5). Hoe lastiger je de ribben kunt voelen, hoe hoger de score. Bij score 9 kun je de ribben niet meer voelen en zie je ook vetophopingen. Steken de ribben echt uit? Dan kom je uit op score 1.
- De rug (bij de lendenen): laat je hand over de rug / lendenen glijden, het gedeelte bij de lendenen mag redelijk vlak zijn (score 5). Hoe smaller je hand, hoe lager de score. Ligt je hand helemaal plat op de rug of komt er een geultje bovenop de rug, dan betekent dit een hogere score.
- Naast de staartwortel: bij score 5 is het gedeelte om de staartwortel heen gevuld en voelt het sponzig aan. Hoe duidelijker de staartwortel zichtbaar is, hoe lager de score. Bij een paard met overgewicht zie je vetophopingen naast de staartwortel.
Tel de score van bovenstaande 6 punten op en deel dit door 6, dan heb je de juiste BCS. 1-3 is de categorie ‘te mager’, 4-6 is de categorie ‘goed’ en 7-9 is de categorie ‘overgewicht’, waarbij 5 ‘perfect ‘ is. Omdat het per paard dus verschilt waar hij vet opslaat of juist verliest kan het bijvoorbeeld zijn dat de billen in de categorie overgewicht vallen, maar de ribben en de nek in de categorie goed. Belangrijk is daarom ook het gehele plaatje te bekijken en aan de hand daarvan het rantsoen aan te passen waar nodig. In de afbeelding hiernaast / hieronder kun je goed zien en vergelijken waar jouw paard het meest op lijkt.
Voorbeeld: Jouw paard zijn nek gaat vloeiend over, maar is wel wat dikker en je geeft het een score 6. De schoft is mooi rond en je voelt geen vet (score 5). De schouder gaat mooi vloeiend over maar achter de schouder zit wel wat vet (score 6). De ribben kun je goed voelen, maar niet zien (score 5). Op de rug / lendenen is je hand niet helemaal vlak en daarom geef je een score 4. Ook de staartwortel valt lichtjes op en scoor je daarom ook op een 4. Dan kom je uit op een gemiddelde score van (6+5+6+5+4+4)/6=5, wat betekent dat jouw paard in uitstekende conditie is 😊
Een goed gewicht is de basis van een gezond paard! Naast de Body Condition Score kun je jouw paard ook regelmatig laten wegen op een paardenweegschaal of met behulp van een meetlint in de gaten houden of jouw paard afvalt of aankomt. Let op dat een meetlint slechts een grove schatting qua gewicht geeft en niet altijd overeenkomt met de werkelijkheid. Je kunt het lint wel gebruiken om te bekijken of jouw paard in omvang toeneemt of juist afneemt.
In welke categorie valt jouw paard?
Onze experts helpen jou graag met voedingsadvies op maat
Ieder paard is uniek en heeft een andere voedingsbehoefte. Onze voedingsexperts helpen jou daarom graag met gratis voedingsadvies op maat om een optimaal rantsoen voor jouw paard(en) samen te stellen. Heb jij een pony met overgewicht, een sportpaard dat gevoelig is op zijn maag of heb je meerdere paarden van jong tot oud? Onze experts helpen jou graag met al jouw voedingsvragen. En, met het voedingsadviesformulier is advies aanvragen heel eenvoudig!
